Cá chép chưa thuần hóa thường sẽ có màu nâu hoặc màu xanh, nhưng khi được lai tạo thì có màu sắc vô cùng rực rỡ và phong phú. Phổ biến nhất là màu trắng, đỏ, vàng, xám bạc và tùy theo từng nơi mà có tên gọi khác nhau như Kohaku, Yamabuki, Kuchibeni, Ogon, San Showa, Kin Showa, Tancho,… Và mỗi tên mang ý nghĩa khác nhau: Với loài Kohaku có màu sắc kết hợp giữa trắng và đốm đỏ mang ý nghĩa thành công trong sự nghiệp. Với sắc vàng của loài Yamabuki thì mang ý nghĩa giàu có.

Với loài Kuchibeni thân màu trắng kết hợp đốm đỏ quanh môi thì biểu tượng tình yêu và các mối quan hệ lâu dài. Còn với loài Kumonryu thân trắng kết hợp với đốm đen hoặc đen toàn bộ lại có ý nghĩa là cuộc sống luôn thay đổi. Đặc biệt hơn là loài Tancho được cho là mang giá trị cao nhất, chúng có thân màu trắng với một đốm đỏ trên đầu, mang ý nghĩa đem đến những điều tốt lành, là biểu tượng của lòng yêu nước, bởi chúng có hình dáng gần giống với quốc kỳ Nhật Bản.

Có hai loại cá Koi: Koi chuẩn và Koi bướm. Koi chuẩn là giống cá còn giữ hình dáng gần giống với loài cá nguyên thủy, nhưng màu sắc được pha trộn phong phú hơn. Koi bướm có phần vây, đuôi dài khác với loài nguyên thủy, đúng như cái tên “Koi bướm”, loài cá này mỗi khi bơi trông vô cùng uyển chuyển.

Ngoài ra cá Koi thường được gọi với tên khác là “Cá chép Rồng” hay được mệnh danh là loài cá “Vượt vũ môn hóa Rồng”. Theo truyền thuyết Trung Quốc: “Có một lần, trên dòng sông Hoàng Hà có hàng ngàn con cá Koi bơi ngược dòng. Khi bơi chúng đã tạo nên sức mạnh bằng cách đẩy ngược dòng nước. Tuy nhiên, trên dòng sông Hoàng Hà ấy có một thác nước lớn. Điều này khiến cho một số cá Koi không đủ sức để vượt qua, nên đành quay trở lại, nhưng trong số đó có một chú cá Koi dốc hết sức bơi và cuối cùng bằng mọi nỗ lực thì chú cá ấy đã vượt qua thác nước thành công".

Để thưởng cho chú cá Koi này, các vị Thần đã biến nó thành một con Rồng vàng tuyệt đẹp. Và từ đó người ta gọi thác nước đó là Vũ Môn. Kể từ đó cho đến nay khi có bất cứ chú cá Koi nào có đủ sức mạnh để hoàn thành công cuộc vượt cổng Vũ Môn đều sẽ trở thành một con Rồng bay lên trời. Ngày nay cá Koi được nuôi ở ao, hồ kiếng làm cảnh. Không chỉ riêng ở Nhật mà hiện nay các nước trên thế giới cũng ưa chuộng cá Koi, coi chúng là yếu tố không thể thiếu để tạo nên một một cảnh quan kiến trúc vườn đẹp và sống động.

Cá Koi không chỉ mang tính nghệ thuật cao mà còn mang những ý nghĩa sâu sắc. Ngay từ khi xuất hiện, cá Koi được người Nhật coi như một biểu tượng của sức mạnh, của sự vươn lên mạnh mẽ thông qua việc cá Koi luôn có xu hướng bơi ngược dòng, chống chọi với dòng nước chứ không đơn thuần bơi theo dòng nước chảy, và không bao giờ dừng di chuyển. Hình tượng này thể hiện sự cố gắng vươn lên để chiến thắng nghịch cảnh, vượt qua chướng ngại vật, không bao giờ từ bỏ luôn kiên trì theo đuổi mục đích để đạt được thành công của con người.

Koinobori - cờ cá chép Koi còn là biểu tượng trong ngày tết thiếu nhi Nhật Bản – Koinobori. Lễ hội được diễn ra hàng năm vào ngày mùng 5 tháng 5. Vào thời gian này các gia đình bắt đầu treo cờ cá chép Koi, những màu sắc rực rỡ của cá chép Koi xuất hiện ở khắp mọi nơi, mang ý nghĩa mong ước cho những đứa trẻ sẽ khỏe mạnh, kiên cường như hình ảnh cá “vượt vũ môn hóa Rồng”. Đây là hình ảnh khiến cá Koi trở nên thiêng liêng hơn bao giờ hết.

Ngoài ra, cá Koi còn mang ý nghĩa về cuộc sống tốt đẹp, sức sống mãnh liệt khi chúng kết hợp với hình ảnh hoa sen. Bởi hoa sen tượng trưng cho sự thanh cao, dù sống trong bùn lầy thế nhưng vẫn luôn giữ vẻ đẹp tinh khiết, tỏa hương ngát thơm giữa đất trời. Còn cá Koi là biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, sự tái sinh. Vì vậy mà ở Nhật hình ảnh cá Koi kết hợp với hoa sen dần trở thành nét truyền thống đặc trưng. Với sự mạnh mẽ, kiên trì vượt qua mọi thử thách, giờ đây cá Koi đã trở thành biểu tượng, là nét truyền thống không thể thiếu của Nhật Bản.