Truyền thuyết kể lại như sau, nàng thợ dệt Orihime là con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế đem lòng yêu chàng chăn bò Hikoboshi. Cả hai đắm chìm vào tình yêu và bỏ bê nhiệm vụ của mình, thế rồi Orihime ngừng dệt và những con bò của Hikoboshi được thả đi lang thang.

Điều này khiến cha của Orihime - Ngọc Hoàng Thượng Đế tức giận và chia cắt hai người ở hai đầu của Dải Ngân Hà. Cho đến khi cha của Orihime bắt đầu cảm thấy hối hận thì cả hai mới được phép gặp nhau hàng năm, vào ngày thứ bảy của tháng thứ bảy, miễn là họ đã hoàn thành nghĩa vụ của mình.

Truyền thuyết và ngày diễn ra lễ hội Tanabata có thể thay đổi theo từng đất nước, riêng ở Nhật được ấn định là mồng bảy tháng bảy dương lịch.

Phải đến thời Edo (1603–1868), lễ hội Tanabata mới trở nên phổ biến và được tổ chức với quy mô lớn hơn. Trước đó, các nhà quý tộc sẽ ngắm nhìn các vì sao trong khi làm thơ. Theo thời gian, truyền thống đó phát triển thành việc viết những điều ước và ước mơ trên tanzaku (thẻ dài, hẹp dùng để viết dọc) và treo chúng lên cành tre. Do mọc thẳng và cao, tre tượng trưng cho ước nguyện được bay lên trời, cưỡi trên gió. Các đồ trang trí truyền thống khác được trưng bày là:

• Fukinagashi: các sợi dây đầy màu sắc tượng trưng cho những sợi chỉ, dành cho người muốn trở thành người thợ dệt giỏi. hơn.
• Amikazari: những lời cầu chúc của ngư dân về những mẻ lưới đầy ắp.
• Kinchaku: những túi nhỏ mang ý nghĩa sự thịnh vượng.
• Orizuru: những con hạc gấp tượng trưng cho tuổi thọ.

Ngày nay, vào dịp Lễ hội Tanabata, mọi người thường viết điều ước vào những mảnh giấy nhỏ và treo chúng trên cành tre, đôi khi treo thêm những vật trang trí khác. Màu sắc chủ đạo để trang trí cành tre gồm 5 màu xanh lục, hồng, vàng, trắng và đen theo thuyết ngũ hành. Sau khi kết thúc lễ hội, cây tre, đồ trang trí cũng như những mảnh giấy nguyện ước sẽ được đưa lên thuyền trôi nổi trên sông hoặc là đốt đi. Bởi người Nhật cho rằng điều này như gửi gắm mọi ước nguyện với đất trời, mong ước sẽ được toại nguyện.

Vào dịp lễ này, khắp đất nước mặt trời mọc cũng tràn ngập những chiếc lồng đèn với hình dáng từ các nhân vật anime, đến các vận động viên nổi tiếng, hay những nhà chính trị, thậm chí là hình ảnh động vật dễ thương. Với những nét đặc trưng đó, Tanabata sớm trở thành lễ hội truyền thống của Nhật Bản, đây không chỉ là dịp vui chơi giải trí mà còn là dịp người người sẽ gửi gắm những mong ước trong tương lai.