Wagasa, hay còn gọi là ô giấy Nhật Bản, là một biểu tượng thẩm mỹ, văn hóa của xứ sở hoa anh đào. Với hơn nghìn năm lịch sử, Wagasa đã trở thành một phần không thể thiếu trong các nghi lễ truyền thống. Hãy cùng Kaizen khám phá thêm về loại ô truyền thống này nhé!

Lịch sử hình thành và phát triển của Wagasa

Nguồn gốc của loại ô này xuất phát từ Trung Quốc và du nhập vào Nhật Bản trong thời kỳ Heian (794-1185). Ban đầu, Wagasa được sử dụng chủ yếu bởi tầng lớp quý tộc và hoàng gia để che nắng và bảo vệ họ khỏi những linh hồn xấu xa. Tuy nhiên bạn không thể gấp nó lại hay dùng để che mưa như các loại ô hiện đại.

Sang đến thời kỳ Edo (1603 - 1868), ô Wagasa đã trở nên phổ biến, thay thế cho mũ rơm Sugegasa thường được người lao động sử dụng. Việc được phủ một lớp sáp chống nước là bước đột phá, giúp Wagasa trở nên linh hoạt hơn. Qua nhiều thế kỷ, chúng dần phát triển và được sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm cả trà đạo và nghệ thuật Kabuki.

Chất liệu và cấu tạo của Wagasa

Loại ô truyền thống này được làm hoàn toàn thủ công, từ những vật liệu tự nhiên như tre, dây, giấy washi, sáp. Loại giấy washi đặc biệt được sản xuất từ gỗ dâu tằm có độ bền cao, đồng thời giúp chống lại tia UV và nước nhờ có lớp sáp đặc biệt.

Một trong những điểm nổi bật của Wagasa là số lượng thân ô, thường là 30 - 70 thân, nhiều hơn 8 thân so với ô hiện đại. Cũng chính điều này đã giúp Wagasa có kết cấu chắc cùng độ bền tốt. Nếu bảo quản đúng cách, bạn có thể sử dụng nó tới 20 năm.

Các loại Wagasa và mục đích sử dụng

Ô Wagasa có nhiều loại khác nhau, phục vụ cho đa dạng mục đích. Bankasa có thiết kế đơn giản, mạnh mẽ, thường được kết hợp với kimono nam giới. Trong khi đó, Janomekasa tinh tế hơn và thường được phụ nữ sử dụng. Tuy vậy, không hề có một quy tắc cứng nhắc về việc sử dụng ra sao, phụ nữ vẫn có thể dùng Bankasa và ngược lại.

Ngoài ra, Nodatekasa được biết tới là một loại ô Wagasa có kích thước lên tới 210cm chiều cao, thường dùng cho các buổi trà đạo ngoài trời hay trang trí đền thờ. Sự kết hợp giữa chất liệu tự nhiên cùng nghệ thuật chế tác tinh xảo đã tạo nên những tác phẩm vô cùng tuyệt vời.

Các vùng sản xuất Wagasa nổi tiếng

Hầu hết các thợ làm Wagasa thủ công đều tập trung tại Kansai, Tokyo. Trong đó, cửa hàng Tsujikura tại Kyoto được coi là nơi sản xuất Wagasa lâu đời nhất ở Nhật Bản. Nơi đây nổi tiếng với phong cách Kyōwagasa mang đậm dấu ấn văn hóa Kyoto.

Ngoài Kyoto, Gifu cũng là một vùng sản xuất Wagasa nổi tiếng từ thế kỷ 18, với quy trình sản xuất tỉ mỉ qua hơn 100 công đoạn. Vào thời kỳ đỉnh cao, Gifu đã cho ra đời 15 triệu Wagasa mỗi năm. Riêng vùng Yodoe, tỉnh Tottori, Wagasa cũng được phát triển mạnh mẽ với sản lượng lớn trong thời kỳ Meiji và Taishou, phục vụ cho các khu vực phía tây Nhật Bản.

Wagasa trong văn hóa hiện đại

Mặc dù trong cuộc sống hàng ngày, Wagasa đã dần được thay thế bằng các kiểu ô phương Tây hiện đại, nhưng ô truyền thống vẫn giữ vai trò quan trọng. Chúng xuất hiện thường xuyên trong Kabuki, trà đạo, đám cưới truyền thống, và các màn trình diễn của geisha. Đặc biệt, những chiếc ô thiết kế độc đáo cũng trở thành phụ kiện cho các buổi diễn nghệ thuật.

Mỗi màu sắc của Wagasa cũng mang những ý nghĩa riêng: geisha thường sử dụng Wagasa màu tím, trong khi diễn viên Kabuki thường chọn màu đen hoặc nâu. Các cô dâu trong đám cưới truyền thống sử dụng Wagasa màu đỏ, thể hiện sự may mắn và hạnh phúc.

Bí quyết bảo quản và chăm sóc Wagasa

Để giữ cho chiếc Wagasa của bạn luôn đẹp và bền, việc chăm sóc đúng cách là cực quan trọng. Hãy tránh để Wagasa tiếp xúc lâu với ánh nắng trực tiếp hay nơi ẩm ướt để không làm giảm chất lượng. Sau khi sử dụng, hãy nhớ làm khô hoàn toàn và cất ở nơi thoáng mát, hạn chế ẩm mốc.

Để giữ cho chiếc Wagasa của bạn luôn đẹp và bền bỉ, việc chăm sóc đúng cách là điều không thể thiếu. Hãy tránh để Wagasa tiếp xúc quá lâu với ánh nắng trực tiếp hay nơi ẩm ướt, vì điều này có thể làm giảm chất lượng giấy và khung ô. Sau khi sử dụng, hãy nhớ làm khô hoàn toàn chiếc ô trước khi cất giữ ở nơi thoáng mát, tránh xa mối mọt và nấm mốc.

Kết luận

Một chiếc Wagasa được chăm sóc chu đáo có thể đồng hành cùng bạn trong suốt 20 năm, không chỉ đơn thuần là một vật dụng, mà còn là một tác phẩm nghệ thuật sống động. Nó sẽ mang trong mình câu chuyện và giá trị văn hóa Nhật Bản, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của bạn. Hãy trân trọng và gìn giữ chiếc Wagasa của mình như một di sản quý giá!